Türkiye'nin Altın Üretiminde Düşüş ve Gelecek Hedefleri
Türkiye'nin Altın Üretiminde Düşüş ve Gelecek Hedefleri
Türkiye’nin altın üretimi 2024 yılında 32,2 tona geriledi. Altın Madencileri Derneği Başkanı Hasan Yücel, bu düşüşün son beş yılda 10 tonluk bir kayba işaret ettiğini dile getirdi. Yücel, 2020 yılında 42 tonla Cumhuriyet tarihinin rekorunu kıran üretimin sürdürülebilir bir seviyeye taşınamadığını belirtti. Üretimdeki bu düşüş kabul edilemez. Dünya altın fiyatları zirvedeyken Türkiye’nin üretimde gerilemesi, potansiyelini değerlendiremediğini gösteriyor.
Yücel, Türkiye’nin toplamda 6 bin 500-10 bin ton arasında altın rezervine sahip olduğunu ve bu rezervlerin değerinin yaklaşık 397-611 milyar dolar arasında değiştiğini ifade etti. Ancak bu devasa potansiyelin yeterince değerlendirilemediğini vurguladı. Rezerv büyük, ama üretim küçük. İyi bir planlamayla 100 ton altın üretmek mümkün.
Altın İhtiyacının Karşılanması
Türkiye’nin yıllık altın ihtiyacının 160 ton seviyesinde olduğunu belirten Yücel, 2024 yılında yerli üretimle yalnızca 32,2 tonluk kısmının karşılanabildiğini ifade etti. Aradaki 127,8 tonluk açık, ithalat yoluyla kapatılmak zorunda. Bu durum, Türkiye’ye her yıl milyar dolarlık fatura çıkarıyor. Altın ithalatına dayalı bir ekonomi sürdürülemez.
Yücel, cari açığın büyümesine neden olan bu tabloyu değiştirmek için yerli üretimi artırmanın şart olduğunu belirtti. Merkez Bankası’na göre, 2023’te parasal olmayan altın ithalatının önceki yıla göre yüzde 46,9 artarak 30 milyar dolarla bugüne kadar ulaşılan en yüksek yıllık düzeye çıktığına dikkat çekti. Bu rakam, altyapı yatırımları açısından devasa bir fırsat maliyetine işaret ediyor.
Bürokratik Engeller ve Yatırım Ortamı
Altın üretiminde karşılaşılan bürokratik engellerin sektörü yavaşlattığını kaydeden Yücel, girişimcilerin altın madenciliğine yatırım yapmak istemesi durumunda uzun ve karmaşık izin süreçleriyle boğuşmak zorunda kaldığını belirtti. Bu süreçler, yatırımcıların cesaretini kırıyor. Eğer bu engeller kaldırılmazsa, mevcut yatırımlar bile sürdürülebilir olmaktan çıkacak.
Yücel, yatırım ortamını iyileştirecek somut adımlar atılmasının gerektiğini vurguladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, en fazla katma değere sahip ürünlerin başında gelen altın üretimini 100 tona yükseltme hedefinin hayal olmadığını belirtti. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, bu hedefi gerçekleştirmek için büyük bir gayret gösteriyor.
İthalata Dayalı Modelin Sürdürülemezliği
Yücel, altın ithalatına dayalı ekonomik modelin sürdürülemez olduğunu ifade etti. Eğer üretimi artırmazsa, dışa bağımlı bir ekonomi içinde kaybolmaya devam edecektir. Oysa bu potansiyeli değerlendirirse, cari açığı azaltabilir ve bu milyarlarca doları eğitim, sağlık ve altyapı gibi alanlara aktarabilir.
Yücel, üreticilerin önü açılırsa, birkaç yıl içinde 100 ton altın üretim seviyelerine ulaşılabileceğini belirtti. Böylece hem cari açık azalır hem de ekonomiye on milyarlarca dolar kazandırılabilir. Türkiye’nin altın üretiminde karşılaşılan zorlukların aşılması, gelecekteki ekonomik hedefler için kritik bir öneme sahiptir.
