2023 Türkiye Ar-Ge Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye Ar-Ge Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 itibarıyla Türkiye'de kamu AR-GE harcamalarının en yüksek payı savunma sanayisine ait. SER Akademi, 'Türkiye 2024 Ar-Ge ve İnovasyon Raporu'nu yayımladı. Rapor, Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin genel bir değerlendirmesini sunuyor. Ömer Özdinç, raporun detaylarını paylaşarak, yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki gelişmelere dikkat çekti.
Özdinç, Türkiye'deki AR-GE çalışanlarının sayısının 2023'te 400 bine yaklaştığını belirtti. Özel sektördeki AR-GE çalışanları yüzde 8,8 artış göstererek 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısında ise yüzde 7'lik bir düşüş yaşandı. Bu durum, AR-GE alanındaki dinamiklerin değiştiğini gösteriyor.
Kamu AR-GE Harcamalarında En Yüksek Pay Savunmanın
Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 artırıldığını ifade etti. Kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektör yüzde 43 ile savunma sanayisi oldu. Bu sektörü tarım ve yeryüzünün keşfi alanları izledi. Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekildi.
AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu (Ankara-Konya) birinci sırada yer aldı. İstanbul ile bu bölge arasındaki farkın açıldığı belirtildi. AR-GE harcamalarının gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranı yüzde 1,42'ye yükseldi. Ancak GSYH'de yaşanan yüksek artış, bu göstergenin çok artmamasının önemli sebeplerinden biri olarak değerlendirildi.
Teknoparklardaki Firma Sayısı 10 Bini Aştı
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiği ifade edildi. Bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiği vurgulandı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükselmesi, ülkede AR-GE ve inovasyon sistemindeki yapısal dönüşümün bir sonucu olarak değerlendirildi.
İmalat sektörünün ihracatının arttığı, ancak şirket karlılık oranında değişim yaşanmadığı belirtildi. Yüksek teknoloji sektörünün diğer teknoloji birimlerine göre yavaşlamadan en az etkilenen alan olduğu ifade edildi. Bu durum, Türkiye'nin AR-GE alanındaki potansiyelini ortaya koyuyor.
Yazılım Sektöründe KOBİ'ler Öne Çıkıyor
Yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığı, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğü ifade edildi. Türkiye, AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel sayısında OECD ülkeleri arasında 8. sırada yer aldı. Son bir yıllık artışta Estonya'nın ardından ikinci sırayı alırken, 5 yıllık artış dikkate alındığında birinci sıraya yerleşti.
KOBİ'lerin yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki önemi vurgulandı. Yazılım sektöründe KOBİ'ler, 206 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü, istihdamın da yüzde 76'sını oluşturdu. Mikro KOBİ'ler, 40 milyar lira ciro üreterek sektörün 4'te 1'ini istihdam etti. Yüksek teknoloji sektörlerinde ise KOBİ'ler, 97 milyar lira ciroyla sektördeki toplam gelirin sadece yüzde 17'sini üretti.
